Η κρίση πανικού έρχεται αναπάντεχα και προκαλεί σοβαρές σωματικές αντιδράσεις

Είναι άξιο αναφοράς να ειπωθούν σε αυτό το σημείο, πριν ακόμα μπούμε σε λεπτομέρειες, ορισμένες γενικότερες πληροφορίες, οι οποίες σχετίζονται με το θέμα του παρόντος άρθρου και συγκεκριμένα με τη λέξη «πανικός».

Η συγκεκριμένη λέξη προέρχεται από το όνομα ενός αρχαίου Θεού, του Πάνα, ο οποίος ήταν μεταξύ των γνωστών θεοτήτων της αρχαίας Ελλάδας.

Κρίση πανικού

Ο Πάνας λατρευόταν ως Θεός της άγριας φύσης και του αγρού και συγχρόνως θεωρούταν προστάτης των αρχαιότερων τεχνών που σχετίζονταν με την κτηνοτροφία και το κυνήγι. Έτσι, στην αρχαία ελληνική παράδοση, οι λέξεις πανικός και φόβος ήταν συνδεδεμένες με τον τερατόμορφο αυτόν Θεό, ο οποίος θεωρούνταν ταραχοποιό στοιχείο των δασών και των κοιλάδων, και για αυτό ζούσε εξόριστος από την πόλη της Αθήνας σε μια σπηλιά.

Θέλοντας να εκδικηθεί τους ανθρώπους, ο Πάνας ξάφνιαζε με την παρουσία του τους διαβάτες και τους κατατρόμαζε. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, δεν ήταν κακόβουλος και δεν έβλαπτε τους περαστικούς.

Κατά αναλογία, λοιπόν, και η κρίση πανικού έρχεται αναπάντεχα, χωρίς προειδοποίηση, και προκαλεί σοβαρές σωματικές αντιδράσεις, ενώ στην πραγματικότητα δεν συνιστά ουσιαστική απειλή για τη ζωή του ανθρώπου.

Το φαινόμενο της κρίσης πανικού

Από την άλλη πλευρά, οι κρίσεις πανικού σχετίζονται άμεσα με τον φόβο και το άγχος, καθότι αποτελούν αγχώδεις διαταραχές, και συγχρόνως το άτομο που πάσχει από αγχώδεις διαταραχές εκδηλώνει αρκετά συμπτώματα άγχους, φόβου και στρες.

Είναι σημαντικό να ξέρουμε ότι ο πανικός είναι μια αρκετά συχνή ψυχική φόρτιση και μπορούν να διαταράξει σε μεγάλο βαθμό την καθημερινότητα του πάσχοντος.

Γενικότερα, με τον όρο «κρίση πανικού», επί της ουσίας, δηλώνεται εκείνο το αιφνίδιο επεισόδιο έντονου φόβου ή άγχους, κατά το οποίο εκδηλώνονται και διάφορες σωματικές αντιδράσεις, ενώ πολλές φορές δεν υφίσταται προφανή αιτία πρόκλησης.

Το άτομο στη φάση της κρίσης αισθάνεται ότι χάνει τον έλεγχο και ότι απειλείται η ζωή του, ενώ τα συμπτώματα ποικίλουν, από ταχυκαρδία, λιποθυμικά επεισόδια και τάση προς έμετο μέχρι τρέμουλο, απώλεια λογικής και μειωμένη επικοινωνία με το περιβάλλον. Με τον τρόπο αυτόν, δηλαδή μέσω του πανικού (κρίση), ο οργανισμός αποβάλλει την υπερβολική-περιττή ένταση.

Συμπτωματολογία της κρίσης πανικού

Στο σημείο αυτό αξίζει να γίνει μια πιο εκτενής αναφορά σχετικά με τη συμπτωματολογία. Ειδικότερα, πέραν των όσων αναφέρθηκαν στην παραπάνω παράγραφο, το μούδιασμα, ο πονοκέφαλος, οι εξάψεις, το ρίγος, ο ιδρώτας, το αίσθημα ζάλης, το βάρος στο θώρακα, η γενικότερη δυσφορία, το αίσθημα ασφυξίας, η ναυτία και ο πόνος σε κάποια σημεία του σώματος αποτελούν μια πληθώρα συμπτωμάτων που σχετίζονται με τις κρίσεις πανικού.

Βέβαια, τα παραπάνω δεν παρουσιάζονται όλα μαζί σε κάθε περίπτωση, ούτε φυσικά η παρουσία μερικών εξ αυτών συνεπάγεται κρίση πανικού. Χρειάζεται διάκριση στη διάγνωση και για αυτό αν υποψιαστούμε την περίπτωση κρίσης, είναι απαραίτητο να απευθυνθούμε σε ειδικό. Παρά ταύτα, συνήθως η εμφάνιση τεσσάρων (4) από τα συμπτώματα σημειώθηκαν νωρίτερα, αποτελεί μια πρώτη εικόνα που υποδηλώνει κρίση πανικού.

Επεισόδιο κρίσης πανικού

Σχετικά με το επεισόδιο της κρίσης, κυμαίνεται ανάλογα την περίπτωση από μερικά λεπτά έως κάποιες ώρες. Συνήθως τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια πανικού μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, αφορούν σε διαταραχή πανικού, και όχι σε κάποια μεμονωμένη κρίση ή σε μερικές από αυτές.

Εδώ είναι χρήσιμο να σημειωθεί, ότι η παρουσία κρίσεων στη ζωή ενός ανθρώπου πέρα από εξαντλητική είναι ένα αρκετά δυσάρεστο κομμάτι της καθημερινότητας, διότι πίσω από τέτοιου είδους κρίσεις υπάρχουν είτε άλυτα προβλήματα που παρακωλύουν με διάφορους τρόπους την καθημερινότητα του ατόμου, είτε παράπονα, είτε καταπιεσμένα συναισθήματα.

Το επίπεδο της βαθύτερης αιτιολογίας τώρα, το οποίο είναι αναμφίβολα σημαντικό για τη αντιμετώπιση και τη θεραπεία των κρίσεων, πρέπει να πούμε ότι είναι κατά βάση άγνωστο.

Πέραν των όσων ήδη έχουν τονιστεί, σημαντικό ρόλο στα αίτια παίζουν τα γονίδια του ατόμου, η παρουσία διαφόρων εξωτερικών παραγόντων άγχους και στρες σε διάφορους τομείς της καθημερινής ζωής ενός ανθρώπου και, βέβαια, η ίδια η ιδιοσυγκρασία του ατόμου και ο χαρακτήρας του, αν δηλαδή το άτομο είναι επιρρεπές σε αρνητικά συναισθήματα ή αρκετά ευαίσθητο και δυσκολεύεται να τα διαχειριστεί.

Επίσης, στα αίτια των κρίσεων υπάγονται και οι μεταβολές στη λειτουργία συγκεκριμένων περιοχών του εγκεφάλου.

Όλη η συμπτωματολογία της διαταραχής πανικού και άρα των κρίσεων, που έχει αναφερθεί αναλυτικά ως τώρα, συνήθως παρουσιάζεται στα τελευταία χρόνια της εφηβείας ή στα πρώτα χρόνια της ενήλικης ζωής.

Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης κρίσης πανικού

Ορισμένοι παράγοντες που θα μπορούσαμε να πούμε ότι ίσως αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης κρίσης πανικού είναι φυσικά το σχετικό οικογενειακό ιστορικό, αν υπάρχει δηλαδή μέλος στη οικογένεια με τέτοιου είδους διαταραχές, κάποιο τραυματικό γεγονός στη ζωή του πάσχοντος που να χαρακτηρίζεται στρεσογόνο (π.χ. σεξουαλική παρενόχληση), ιστορικό κακοποίησης στο παρελθόν του πάσχοντος ή ακόμα και το συστηματικό κάπνισμα.

Δεν πρέπει να λησμονηθεί, ότι σε πολλές περιπτώσεις η αγοραφοβία είναι στενά συνδεδεμένη με τις κρίσεις πανικού, εφόσον το άτομο σκέπτεται πως δεν μπορεί να διαφύγει σε περίπτωση κινδύνου και έτσι συμβαίνει να αποφεύγει χώρους που συγκεντρώνεται πολύς κόσμος.

Ψυχοθεραπεία για τις κρίσεις πανικού

Μπαίνοντας στο κομμάτι της θεραπείας των κρίσεως αυτών, συνήθως η πιο κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση είναι με την ψυχοθεραπεία, καθότι το άτομο με τον τρόπο αυτόν έχει την ευκαιρία όχι μόνο να αντιμετωπίσει με κατάσταση που δυσκολεύει την καθημερινότητά του, αλλά να ανακαλύψει, να κατανοήσει και να αποδεχτεί τις βασικές αιτίες πίσω από τις κρίσεις πανικού. Συνεπώς αποκτάει επίγνωση των μη λειτουργικών του συναισθημάτων.

Τις περισσότερες φορές οι άνθρωποι που υποφέρουν από κρίσεις πανικού, δεν έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν ένα κατάλληλο περιβάλλον έκφρασης και ελεύθερης προσωπικής ζωής με νόημα και ελπίδα, κι έτσι δυσανασχετούν και δυστυχούν.

Για παράδειγμα, συμβαίνει να παρουσιάζονται οι κρίσεις πανικού στην ψυχική λειτουργία των ατόμων που αποζητούν τη φροντίδα και την ανάγκη για εξάρτηση, ενώ πολλές φορές το άτομο που εμφανίζει κρίσεις, χαρακτηρίζεται από έντονα συναισθήματα θυμού που έχει μέσα του.

Η διαταραχή πανικού και κατ’ επέκταση οι κρίσεις που συνοδεύουν αυτή τη διαταραχή, δεν θεραπεύονται και δεν είναι διαχειρίσιμες χωρίς τη βοήθεια κάποιου ειδικού ψυχικής υγείας.

Απεναντίας, η αδιαφορία μας προς αυτές σταδιακά τις επιδεινώνει, δημιουργώντας προβλήματα όχι μόνο στην καθημερινότητά μας αλλά και στους ανθρώπους του περιβάλλοντός μας. Είναι, λοιπόν, απαραίτητο να βρίσκεται το άτομο που πάσχει από κρίσεις σε ένα περιβάλλον θεραπευτικής διαδικασίας, αντιμετωπίζοντας με τον καλύτερο τρόπο ένα δύσκολο κομμάτι της ζωής του και του εαυτού του.

Με την αρωγή του θεραπευτή ο κάθε άνθρωπος βρίσκει τους προσωπικούς του ρυθμούς και προσεγγίζει σταδιακά τον ίδιο του τον εαυτό. Για αυτό στην περίπτωση του γράφοντος, έχει επιλεγεί ένα συνθετικό μοντέλο συμβουλευτικής και ψυχοθεραπείας, το οποίο εστιάζει κατά κύριο λόγο σε γνωσιακές τεχνικές και στην κλινική υπνοθεραπεία μέσω βιοθυμικής προσέγγισης, προσφέροντας εξαιρετικά αποτελέσματα.

πηγή:

Νεκτάριος Κοσμάς – Ψυχοθεραπευτής